آموزشگاه گردشگری آوای میراث آریایی (مدیریت فنی , هتلداری , تور لیدری ) وب سایت اطلاع رسانی آموزشگاه آوای میراث آریایی
نوشته های مشابه
دانستی های جالب در مورد نوروز
نفس های سال کهنه به شماره افتاده و دارد جای خودش را به سالی نو می دهد. نوروز، این آیین کهن و باستانی ایرانی در راه است و با خودش سرسبزی و طراوت را سوغات می آورد.حالا وقت آن است که از نوروز و رسم و رسومش بیشتر بدانید و این کهن‌جشنِ گره خورده با فرهنگ ایرانی را بیشتر بشناسید. می خواهیم برای تان از فلسفه پیدایش این روز بگوییم، گشتی در تاریخ برگزاری این مراسم دیرین بزنیم و سپس آداب و رسوم امروزه آن را مرور کنیم…
زمان عید نوروز
جشن نوروز از لحظه اعتدال بهاری آغاز می‌شود. در دانش ستاره‌شناسی، اعتدال بهاری در نیم‌کره شمالی زمین به لحظه‌ای گفته می‌شود که خورشید از صفحه استوای زمین می گذرد و به سوی شمال آسمان می‌رود. این لحظه، لحظه اول برج حمل نامیده می‌شود، و در تقویم هجری خورشیدی با نخستین روز (هرمز روز یا اورمزد روز) از ماه فروردین برابر است.
تاریخچه نوروز:
جشن نوروز یکی از قدیمی ترین و باشکوه ترین جشن هایست که همچنان در بین مردم ایران از اهمیت بالایی برخوردار است. پیشینه نوروز به پیش از شکل گیری ایران و قبل از دوره مادها و هخامنشیان بر می گردد. از سه هزار سال پیش از میلاد در آسیای میانه و آسیای غربی دو جشن رواج داشته است، عید رستاخیز که در ابتدای فصل بهار بود و عید آفرینش که در ابتدای فصل پاییز جشن گرفته می شد.
عید نوروز را به نخستین پادشاهان نسبت می دهند. شاعران و نویسندگان قرن چهارم و پنجم هجری چون فردوسی، عنصری، بیرونی، طبری و بسیاری دیگر که منبع تاریخی و اسطوره ای آنان بی گمان ادبیات پیش از اسلام بوده ، نوروز را از زمان پادشاهی جمشید می دانند.
در دین و مذهب نیز روایاتی از نوروز وجود دارد که برگزاری این مراسم را در سال های بسیار دور تایید می کند. در اوستا، زرتشت پیامبر به عنوان کسی که تقویم خورشیدی را به مردم معرفی کرد، یاد شده است. گفته می شود وی اولین روز سال یعنی برابری روز و شب را به عنوان اعتدالین نوروز نامگذاری کرد و جشن گرفت. البته روایات دیگر حاکی از آن هستند که جشن نوروز پیش از زرتشت هم در ایران برگزار می شده است.
« نوروز» اسم بامسمایی است. اسمی است که کاملا هم با عید و هم با فصل بهار که موسم رویش نو و نوین طبیعت است، همخوانی دارد. بعلاوه اسمی است که با خود تفکر به همراه می‌آورد، تفکری که بیشتر انسان‌ها همزمان با آغاز سال نو، خواه ناخواه به یادش می‌افتند.
اگر به دل تاریخ و ایران باستان سفر کنیم، خواهیم دید که ایرانیان اقوام سرزنده ای بودند و از هر مناسبتی استفاده می کردند که جشن بگیرند، در کنار هم باشند و شکر خداوند را به جای بیاورند.
از میان جشن های متعددی که در مناسبت های گوناگون برگزار می شد، ۷ جشن جزو جشن های واجب محسوب می شدند و گرامی داشت آن ها اجتناب ناپذیر بود؛ ۶ جشن، جشن‌های گاهانبار یا سالگرد آفرینش‌های شش گانه بودند با نام های:
مید یوزرم گاه – جشن میانه بهار
مید یوشم گاه – جشن نیمه تابستان
پیتی شهیم گاه – سالگرد آفرینش زمین و فصل گردآوری غله
ایا سرم گاه – سالگرد آفرینش گیاه
مید یاریم گاه – سالگرد آفرینش چارپای مفید
همسپد میدم گاه – سالگرد آفرینش انسان
و اما جشن هفتم از اعیاد واجب در ایران باستان، نوروز نام داشت.
نوروز در دورانهای مختلف:
در سنگ‌نوشته‌های به‌جا مانده از دوران هخامنشیان، حکایت از برگزاری شکوهمند این جشن در زمان آنها دارد. شواهد حاکی از آن است که مراسم ویژه نوروز از ۲۱ اسفند تا ۱۹ اردیبهشت برگزار می شده است. کوروش بزرگ، بنیانگذار سلسله هخامنشی در سال ۵۳۸ پیش از میلاد، نوروز را به عنوان یک جشن ملی اعلام کرد.
نوروز پس از اسلام
پس از ورود اسلام به ایران، بی‌توجهی فرمانروایان و مخالفت اسلام گرایان از دلایلی بودند که باعث پاک شدن بسیاری از جشن های ایرانی از این فرهنگ کهن شدند؛ اما نوروز به سبب پیوند عمیق با تاریخ و فرهنگ این دیار، توانست جان سالم به در ببرد و تا به امروز باقی بماند.
سلسله‌های طاهریان، سامانیان و آل بویه، جشن نوروز را با گستردگی بیشتری برگزار می کردند و سرودن شعر توسط شاعران دربار یکی از مراسم ویژه نوروز در این دوران به حساب می آمد.
نوروز در دوران صفویان
در دوران صفویان نوروز دوباره به جایگاه خود بازگشت و به عنوان یک نماد ملی مطرح شد. شاه عباس صفوی در سال ۱۵۹۷ میلادی، با برگزاری مراسم نوروز در عمارت نقش جهان اصفهان، این شهر را به عنوان پایتخت معرفی کرد. ایام عید، ۸ روز به طول می انجامید. نخستین روز عید، به مراسم بارِ عام اختصاص داشت. بارِعام مراسمی است که طی آن شاه و درباریان به گروهی از مردم اجازه می دهند تا با شاه و درباریان دیدار داشته باشند.
نوروز در زمان قاجار
یکی از مراسم مهم نوروز در زمان قاجار، مراسم سلام عام در تهران بود. رییس تشریفات دربار، یک روز پیش از نوروز، از سران مختلف دعوت به عمل می آورد و از آنها می خواست تا یک ساعت پیش از تحویل سال در دربار حضور به هم رسانند. پس از انجام تشریفات خاص، یک ربع مانده به تحویل سال شاه قدم به مجلس می گذاشت و پس از سخنرانی خطیب، مجلس با نام حضرت محمد (ع) متبرک می شد. پس از آن که همگان به نشانه احترام، سر تعظیم فرود آوردند، منجم باشی خبر تحویل سال را اعلام می کرد. شیپورچی این خبر را به اطلاع توپچی ها می رساند و پس از آن با شلیک توپ، همگان از تحویل سال مطلع می شدند.
آنچه که امروزه در نوروز انجام می دهیم
نوروز هم مثل خیلی از جشن های دیگر آداب و رسوم خاص خود را دارد که به مدت ۱۳ روز در ایران برگزار می شود. این مراسم عبارتند از:
۱– چیدن هفت سین
هفت سین شاخص ترین نماد نوروز است و آغاز سال معمولا در کنار آن جشن گرفته می شود. از دیرباز این سفره رنگین، ۷ روییدنی و خوراکی را که با حرف ” سین ” شروع می شوند را در خود جای داده است: سیب، سبزه، سنجد، سماق، سیر، سرکه، سمنو.
قرآن، آینه، شمع، تخم‌مرغ رنگ شده، ماهی قرمز، نان و سبزی، گلاب، گل، سکه و … نیز گوشه دیگری از این سفره را پر می کنند و هریک به نشانه و نمادی خاص در کنار یکدیگر قرار می گیرند.
رسم دیرین این است که به هنگام تحویل سال همه در کنار سفره هفت سین باشند و برای یکدیگر خوشی و شادمانی و سلامتی در سال جدید بخواهند.
۲– خوردن رشته پلو و آش رشته
پس از سال نو اولین وعده غذایی رشته پلو یا آش رشته است که بر اساس باور قدیمی خوردن آن موجب می شود تا سر سرشته کار تا آخر سال دست اعضای خانواده بیاید.
۳– عیدی و هدایا
یکی از رسم های دیرین در نوروز، عیدی دادن و عیدی گرفتن است. کوچکترها از شوق گرفتن اسکناس های نو و تانخورده سر از پا نمی شناسند و با شوقی خاص منتظر دریافت آنها هستند.
۴– دید و بازدید
عید نوروز فرصت خوبی است که به دور از دغدغه های روزانه در طول سالی که پشت سر گذاشته شده باز هم به دور همدیگر جمع شده و این مراسم باستانی را جشن بگیریم.
۵– پوشیدن لباس نو
رسم بر این است که با نو شدن زمین و سال جدید برای مهمانی ها و دید و بازدیدها لباس نو بر تن می کنند.
۶– سیزده به در
سیزدهمین روز از جشن های نوروزی با عنوان سیزده به در شهرت دارد و حسن ختام جشن نوروز به حساب می آید.
سخن آخر
نوروز با خودش اتفاقات خوبی را می آورد. اگر با نو شدن سال دل های مان را هم نو کنیم شیرینی آن را بیشتر حس خواهیم کرد. امیدواریم در نخستین روز بهار هفت سین تان را با عشق برپا کنید و از روزهای بهاری تان لذت ببرید. و سال سرشار از اتفاقات زیبا در انتظارتان باشد….